Dlaczego tęcza w języku katalońskim nosi nazwę łuku Świętego Marcina?, Roger Costa

Biblia wspomina jedynie o łuku świętego Marcina jako symbolu, którym dysponował Bóg po powodzi ratując siebie i całą ludzkość. Święty Marcin? Rzecz z literatury popularnej. Mit opowiada o grze z diabłem, w której chodziło o stworzenie najpiękniejszego i największego łuku. Święty Marcin zrobił go ze szkła o sześciu lśniących barwach. Demon wykonał mniejszy, wolniej lecz o bardziej rozproszonych kolorach, więcej, wykonał go z lodu, który niestety roztopił się podczas gdy wszyscy go oglądali. W taki sposób ujawnia się fakt relacji dwóch często wspólnie pojawiających się na niebie tęczy, czyli nazwy podwójnej tęczy (podwójnego łuku).



Wygląda na to, że owa legenda dostała się do Empordà w pierwszej połowie XX wieku. W Tolosa pojawiła się jeszcze jedna, lecz nie została poddana tylu dywagacją. Zgodnie ze zwyczajem, mówią, że jeśli mężczyzna jest posłuszny, anioły świętują rzucając kwiaty do fontanny. Pewnego dnia anioły z zamiłowanej przesady zaczęły w tańcu zrzucać pomarańcze, co skończył się spadaniem gwiazd. Nasz Pan postanowił więc zesłać świętego Marcina, aby sprowadził on porządek na ziemi. Droga, którą anioły słały kwiaty znana jest pod nazwą łuk Świętego Marcina.
Dlaczego święty Marcin? Ponieważ ten święty zawsze przedstawiany był jako odważny i zdecydowany zwolennik ortodoksyjnego katolicyzmu. Odnajdziemy go w pierwszym lepszym przykładzie, znanych antycznych interpretacji pochodzenia pogańskiego, poza którymi na ich dowody naprowadzają nas języki, które do dziś noszą w sobie miano mitu o łuku, który przetrwał swoje lata (mowa o arco bevondo) lub w sposób naturalny identyfikowany był ze starością bądź czarownicą (arco de vella).
W stronach gdzie mówi się w języku katalońskim, łuk od zawsze symbolizuje świętego Marcina (...) W Krajach Katalońskich nazwa tęczy przyjmuje jej liczne warianty: pont de Sant Martí (Most Świętgeo Marcina) w Andorze, l’Alt Urgell i na północy Berguedà oraz w regionie Ripollès; ratlla de Sant Martí (Linia Świętego Marcina) tak, jak tradycjonalne nazwy są miejscami daleko oddalone od siebie czyli jak Terres de l’Ebre i Priorat, Garraf, Safor, Marina Alta i Eivissa (Ibiza). W Ribagorça ze względu na wpływ języka aragońskiego łuk świętego Marcina znany jest pod nazwą łuku Świętego Jana. Każda z wyżej wymienionych nazw i ich różnica uformowała się bardziej bądź mniej na skutek rozwoju języka.




Costa Roger, Per què l’arc de Sant Martí rep aquest nom?, „Sàpiens” 85, novembre 2009, pp. 5.